Translate

Σάββατο 29 Μαρτίου 2014

Στρατής Μυριβίλης
Ο Στρατής Μυριβήλης (πραγματικό όνομα Ευστράτιος Σταματόπουλος) γεννήθηκε στη Συκαμιά της Λέσβου, 30 Ιουνίου 1892 - 19 Ιουλίου 1969) ήταν Έλληνας πεζογράφος της Γενιάς του '30, πρωτότοκος γιος του Χαράλαμπου Σταματόπουλου και της Ασπασίας το γένος Γεωργιάδη. Φοίτησε στην Αστική Σχολή Συκαμιάς και στη συνέχεια στο Γυμνάσιο Μυτιλήνης, από όπου αποφοίτησε το 1910. Το 1912 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο, εργαζόμενος παράλληλα ως συντάκτης σε περιοδικά και εφημερίδες. Τις σπουδές του εγκατέλειψε σύντομα για λόγους βιοπορισμού. Κατατάχτηκε εθελοντικά το 1912 και πολέμησε στους βαλκανικούς πολέμους (όπου τραυματίστηκε στο πόδι), στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο και στη Μικρασιατική εκστρατεία (ως ανθυπολοχαγός). Μετά την καταστροφή της Σμύρνης έφυγε για τη Λέσβο, όπου έζησε ως το τέλος του 1932, οπότε εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Αθήνα. Κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου άρχισε να γράφει τη Ζωή εν τάφω και το 1920 παντρεύτηκε την Ελένη Δημητρίου, με την οποία απέκτησε δυο γιους και μια κόρη. Από το 1925 ως το 1933 στήριξε το Εργατικό Κόμμα του Α.Παπαναστασίου, τόσο από τη Λέσβο, όσο και από την Αθήνα. Στη Λέσβο συνεργάστηκε με τις εφημερίδες Σάλπιγξ, Ελεύθερος Λόγος, Καμπάνα, Ταχυδρόμος και άλλες, δημοσιεύοντας πεζογραφήματα, ποιήματα, άρθρα και χρονογραφήματα, έγινε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Εθνικού Συνδέσμου Ελλήνων Επιστράτων Αιγαίου και στρατεύτηκε στο κίνημα της Εθνικής Άμυνας, ενώ μετά την καταστροφή τάχθηκε υπέρ της Στρατιωτικής Επανάστασης. Στην Αθήνα συνεργάστηκε με εφημερίδες όπως η Καθημερινή, η Εθνική, η Ακρόπολις, η Πρωία, η Απογευματινή, η Ελευθερία και περιοδικά όπως ο Θεατής, η Νέα Εστία, η Ελληνική δημιουργία, ο Ακρίτας, τα Στρατιωτικά Νέα. Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Πεζογραφίας (1940 για το Γαλάζιο βιβλίο) και το Σταυρό του Ταξιάρχη του Βασιλικού Τάγματος του Γεωργίου Α΄ (1959). Πέθανε άρρωστος από βρογχοπνευμονία στο νοσοκομείο του Ευαγγελισμού στην Αθήνα.

Εργογραφία

Ι.Πεζογραφία
• Κόκκινες ιστορίες (διηγήματα). Μυτιλήνη, έκδοση της εφημ. Σάλπιγξ, 1915.
• Η ζωή εν τάφω (μυθιστόρημα). Μυτιλήνη, έκδοση της εφημ. Καμπάνα, 1924 (η τελειωτική μορφή του έργου δόθηκε στην έβδομη έκδοσή του, Αθήνα, Εστία, 1955).
• Διηγήματα. Μυτιλήνη, έκδοση της εφημ. Ταχυδρόμος, 1928.
• Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια. Αθήνα, Πυρσός, 1933.
• Το πράσινο βιβλίο. Αθήνα, Κασταλία, 1935.
• Το γαλάζιο βιβλίο. Αθήνα, Πυρσός 1939.
• Ο Βασίλης ο Αρβανίτης. Αθήνα, Πήγασος, 1936.
• Τα παγανά. Αθήνα, Οι Φίλοι του Βιβλίου, 1944-1945.
• Η Παναγιά η Γοργόνα· Μυθιστόρημα. Αθήνα, Οι Φίλοι του Βιβλίου, 1949.
• Το κόκκινο βιβλίο. Αθήνα, Εστία, 1952.
• Το βυσσινί βιβλίο (διηγήματα). Αθήνα, Εστία, 1959.

Η ζωή εν τάφω

Η ζωή εν τάφῳ εντάσσεται στο πνεύμα της αντιπολεμικής λογοτεχνίας που αναπτύχθηκε στην Ευρώπη μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1918). Καταδικάζει ο ίδιος τη φρίκη και τον παραλογισμό του πολέμου. Ο Μυριβήλης, που είχε λάβει μέρος και στους βαλκανικούς πολέμους και στον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο, καθώς και στη Μικρασιατική εκστρατεία, είχε γνωρίσει άμεσα τη φρίκη του πολέμου και των χαρακωμάτων και ουσιαστικά αυτή την άμεση εμπειρία μεταφέρει στο έργο του Η ζωή εν τάφῳ. Εξάλλου, είναι γνωστό ότι, ενώ ήταν στρατιώτης στην περιοχή του Μοναστηρίου, το καλοκαίρι του 1917, πρωτοσχεδιάζει το αντιπολεμικό του μυθιστόρημα.

Αφηγηματική τεχνική
Ο Μυριβήλης χρησιμοποιεί το εξής αφηγηματικό τέχνασμα: εισάγει και χρησιμοποιεί το πρόσωπο του λοχία Αντώνη Κωστούλα (φοιτητή από τη Λέσβο), που λειτουργεί ως persona του συγγραφέα. Ο λοχίας Κωστούλας, ευρισκόμενος στα χαρακώματα του μακεδονικού μετώπου,γράφει συνεχώς επιστολές με νοερό αποδέκτη την αγαπημένη του που ζει στη Λέσβο. Αυτές οι επιστολές (συνολικά 56), που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ένα είδος ανταποκρίσεων από το μέτωπο ή ένα είδος προσωπικού ημερολογίου, αποτελούν το υλικό που συνθέτει την αφήγηση στο πεζογράφημα.- Η αφήγηση είναι πρωτοπρόσωπη. Ο πρωτοπρόσωπος ομοδιηγητικός αφηγητής εναλλάσσει το α΄ ενικό με το α΄ πληθυντικό πρόσωπο. Στην πρώτη περίπτωση ο αφηγητής εκφράζει πιο πολύ προσωπικές θέσεις και απόψεις, στη δεύτερη περίπτωση εκφράζεται ως μέλος του συλλογικού εμείς. Ωστόσο υπάρχουν και παράγραφοι (σκηνή της χαράδρας και σκηνή του βομβαρδισμού) όπου ο αφηγητής μοιάζει να αποσύρεται και η αφήγηση δίνει την εντύπωση ότι μετατρέπεται σε τριτοπρόσωπη.Η αφήγηση ακολουθεί γραμμική εξέλιξη.
 Ο Μυριβήλης είναι δεινός χειριστής της γλώσσας. Αναδεικνύεται σε όλα του τα έργα κορυφαίος σε περιγραφική, λυρική και ποιητική αφηγηματική ικανότητα.

Κυριακή 23 Μαρτίου 2014

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (Σκιάθος 4 Μαρτίου 1851 - Σκιάθος 3 Ιανουαρίου1911) ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες λογοτέχνες. Έγραψε κυρίως διηγήματα, τα οποία κατέχουν περίοπτη θέση στη νεοελληνική λογοτεχνία.File:Papadiamantis Aleksandros by Nirvanas.jpgΟ Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στη Σκιάθο το 1851 και γονείς του ήταν ο ιερέας Αδαμάντιος Εμμανουήλ και η Αγγελική (Γκιουλώ) το γένος Μωραϊτίδη. Μεγάλωσε ανάμεσα σε εννιά παιδιά (τα δύο πέθαναν μικρά) και εξοικειώθηκε νωρίς με τα εκκλησιαστικά πράγματα, τη θρησκευτική ατμόσφαιρα, τις λειτουργίες, τα εξωκκλήσια και την ήσυχη ζωή του νησιώτικου περίγυρου. Όλα αυτά διαμόρφωσαν μια χριστιανοπρεπή ιδιοσυγκρασία, που διατήρησε με πείσμα ως το τέλος της ζωής του.
Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στο νησί του, εσωτερικός στην Ι. Μονή του Ευαγγελισμού. Φοίτησε στο Γυμνάσιο (με πολλές διακοπές, λόγω οικονομικών δυσκολιών) στη Χαλκίδα και στον Πειραιά και το τελείωσε στο Βαρβάκειο της Αθήνας. Πάντα φτωχός, άρχισε από μαθητής να κερδίζει το ψωμί του με παραδόσεις και προγυμνάσεις μαθητών. Το 1872 επισκέφτηκε το Άγιο Όρος μαζί με τον φίλο του Νικόλαο Διανέλο, αργότερα μοναχό Νήφωνα, όπου παρέμεινε οκτώ μήνες ως δόκιμος μοναχός. Μη θεωρώντας τον εαυτό του άξιο να φέρει το «αγγελικό σχήμα», επέστρεψε στην Αθήνα και γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, την οποία, δεν την τελείωσε, γιατί η φτώχεια, η ανέχεια και η επισφαλής υγεία του τού στάθηκαν ανυπέρβλητα εμπόδια. Το ότι δεν πήρε το δίπλωμά του στοίχισε στον πατέρα του, ο οποίος τον περίμενε να γυρίσει καθηγητής στο νησί και να βοηθήσει τις τέσσερις αδελφές του. Οι τρεις από αυτές παρέμειναν ανύπαντρες και του παραστάθηκαν με αφοσίωση σε όλες τις δύσκολες στιγμές του - όπως όταν, επί παραδείγματι, απογοητευμένος από τη ζωή της Αθήνας, αναζητούσε καταφύγιο στη Σκιάθο. Ωστόσο, επειδή οι οικονομικές του ανάγκες ήταν πολλές, σύντομα αναγκαζόταν να επιστρέψει στην Αθήνα.Ο Παπαδιαμάντης πέθανε τον Ιανουάριο του 1911, ύστερα από επιδείνωση της υγείας του. Η κηδεία του τελέστηκε μέσα στο πένθος όλων των απλών ανθρώπων του νησιού.
Η γλώσσα
Να επισημάνετε κάποιες λέξεις και εκφράσεις που, κατά τη γνώμη σας, αναδεικνύουν τη γλωσσική ιδιαιτερότητα του Παπαδιαμάντη. (Παρατηρήστε τη διαφορετική χρήση της γλώσσας μεταξύ αφήγησης και διαλόγων.)
Η καθαρεύουσα, που χρησιμοποιεί, σπάνια γίνεται δυσνόητη, γιατί διαπνέεται από τον κραδασμό και τη θέρμη του πλέον ευσυγκίνητου ανθρωπισμού. Ωστόσο, σιγά-σιγά απλοποιούσε τη γλώσσα, βάζοντας περισσότερα λαϊκά στοιχεία, και λίγο πριν το θάνατό του έγραψε και διηγήματα στη δημοτική. Τον διακρίνει ποιητικό ύφος, γόνιμη φαντασία και θρησκευτική κατάνυξη, η οποία τον συγκλόνιζε από την παιδική του ηλικία. Δεν περιορίζεται στην περιγραφική γοητεία, αλλά εισχωρεί στο δράμα της ανθρώπινης ψυχής. Στις εικόνες του, που έχουν την ίδια ζωγραφική γοητεία, είτε αναφέρονται στο Αιγαίο, είτε σε φτωχογειτονιά της Αθήνας, εμφυσά την πνοή της λυρικής του έξαρσης, ενσταλάζει το βυζαντινό μυστικισμό του και αποθέτει την τρυφερότητα της χριστιανικής του αγάπης.

ερωτήσεις
Να επισημάνετε τις λέξεις και τις εκφράσεις που αναφέρονται στην εθιμοτυπία της αναχώρησης (ηθογραφικά στοιχεία), με επίκεντρο το εκκλησάκι της Παναγίας, και στη ζωή των ναυτικών.

Η Μαλαμίτσα, Συρραχίνα και ο κοινωνικός ρόλο των γυναικών, όπως φαίνεται από τις πράξεις, τις σκέψεις και τα συναισθήματα της ομάδας των ανώνυμων γυναικών που κατευοδώνουν. 


Γράψτε ένα μονόλογο, σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση, δίνοντας φωνή στη Φλανδρώ.

Δευτέρα 10 Μαρτίου 2014

Κυριακή 2 Μαρτίου 2014