Στρατής Μυριβίλης

Ο Στρατής Μυριβήλης (πραγματικό όνομα Ευστράτιος Σταματόπουλος) γεννήθηκε στη Συκαμιά της Λέσβου, 30 Ιουνίου 1892 - 19 Ιουλίου 1969) ήταν Έλληνας πεζογράφος της Γενιάς του '30, πρωτότοκος γιος του Χαράλαμπου Σταματόπουλου και της Ασπασίας το γένος Γεωργιάδη. Φοίτησε στην Αστική Σχολή Συκαμιάς και στη συνέχεια στο Γυμνάσιο Μυτιλήνης, από όπου αποφοίτησε το 1910. Το 1912 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο, εργαζόμενος παράλληλα ως συντάκτης σε περιοδικά και εφημερίδες. Τις σπουδές του εγκατέλειψε σύντομα για λόγους βιοπορισμού. Κατατάχτηκε εθελοντικά το 1912 και πολέμησε στους βαλκανικούς πολέμους (όπου τραυματίστηκε στο πόδι), στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο και στη Μικρασιατική εκστρατεία (ως ανθυπολοχαγός). Μετά την καταστροφή της Σμύρνης έφυγε για τη Λέσβο, όπου έζησε ως το τέλος του 1932, οπότε εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Αθήνα. Κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου άρχισε να γράφει τη Ζωή εν τάφω και το 1920 παντρεύτηκε την Ελένη Δημητρίου, με την οποία απέκτησε δυο γιους και μια κόρη. Από το 1925 ως το 1933 στήριξε το Εργατικό Κόμμα του Α.Παπαναστασίου, τόσο από τη Λέσβο, όσο και από την Αθήνα. Στη Λέσβο συνεργάστηκε με τις εφημερίδες Σάλπιγξ, Ελεύθερος Λόγος, Καμπάνα, Ταχυδρόμος και άλλες, δημοσιεύοντας πεζογραφήματα, ποιήματα, άρθρα και χρονογραφήματα, έγινε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Εθνικού Συνδέσμου Ελλήνων Επιστράτων Αιγαίου και στρατεύτηκε στο κίνημα της Εθνικής Άμυνας, ενώ μετά την καταστροφή τάχθηκε υπέρ της Στρατιωτικής Επανάστασης. Στην Αθήνα συνεργάστηκε με εφημερίδες όπως η Καθημερινή, η Εθνική, η Ακρόπολις, η Πρωία, η Απογευματινή, η Ελευθερία και περιοδικά όπως ο Θεατής, η Νέα Εστία, η Ελληνική δημιουργία, ο Ακρίτας, τα Στρατιωτικά Νέα. Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Πεζογραφίας (1940 για το Γαλάζιο βιβλίο) και το Σταυρό του Ταξιάρχη του Βασιλικού Τάγματος του Γεωργίου Α΄ (1959). Πέθανε άρρωστος από βρογχοπνευμονία στο νοσοκομείο του Ευαγγελισμού στην Αθήνα.

Εργογραφία

Ι.Πεζογραφία
• Κόκκινες ιστορίες (διηγήματα). Μυτιλήνη, έκδοση της εφημ. Σάλπιγξ, 1915.
• Η ζωή εν τάφω (μυθιστόρημα). Μυτιλήνη, έκδοση της εφημ. Καμπάνα, 1924 (η τελειωτική μορφή του έργου δόθηκε στην έβδομη έκδοσή του, Αθήνα, Εστία, 1955).
• Διηγήματα. Μυτιλήνη, έκδοση της εφημ. Ταχυδρόμος, 1928.
• Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια. Αθήνα, Πυρσός, 1933.
• Το πράσινο βιβλίο. Αθήνα, Κασταλία, 1935.
• Το γαλάζιο βιβλίο. Αθήνα, Πυρσός 1939.
• Ο Βασίλης ο Αρβανίτης. Αθήνα, Πήγασος, 1936.
• Τα παγανά. Αθήνα, Οι Φίλοι του Βιβλίου, 1944-1945.
• Η Παναγιά η Γοργόνα· Μυθιστόρημα. Αθήνα, Οι Φίλοι του Βιβλίου, 1949.
• Το κόκκινο βιβλίο. Αθήνα, Εστία, 1952.
• Το βυσσινί βιβλίο (διηγήματα). Αθήνα, Εστία, 1959.
Η ζωή εν τάφω

Η ζωή εν τάφῳ εντάσσεται στο πνεύμα της αντιπολεμικής λογοτεχνίας που αναπτύχθηκε στην Ευρώπη μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1918). Καταδικάζει ο ίδιος τη φρίκη και τον παραλογισμό του πολέμου. Ο Μυριβήλης, που είχε λάβει μέρος και στους βαλκανικούς πολέμους και στον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο, καθώς και στη Μικρασιατική εκστρατεία, είχε γνωρίσει άμεσα τη φρίκη του πολέμου και των χαρακωμάτων και ουσιαστικά αυτή την άμεση εμπειρία μεταφέρει στο έργο του Η ζωή εν τάφῳ. Εξάλλου, είναι γνωστό ότι, ενώ ήταν στρατιώτης στην περιοχή του Μοναστηρίου, το καλοκαίρι του 1917, πρωτοσχεδιάζει το αντιπολεμικό του μυθιστόρημα.

Αφηγηματική τεχνική

Ο Μυριβήλης χρησιμοποιεί το εξής αφηγηματικό τέχνασμα: εισάγει και χρησιμοποιεί το πρόσωπο του λοχία Αντώνη Κωστούλα (φοιτητή από τη Λέσβο), που λειτουργεί ως persona του συγγραφέα. Ο λοχίας Κωστούλας, ευρισκόμενος στα χαρακώματα του μακεδονικού μετώπου,γράφει συνεχώς επιστολές με νοερό αποδέκτη την αγαπημένη του που ζει στη Λέσβο. Αυτές οι επιστολές (συνολικά 56), που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ένα είδος ανταποκρίσεων από το μέτωπο ή ένα είδος προσωπικού ημερολογίου, αποτελούν το υλικό που συνθέτει την αφήγηση στο πεζογράφημα.- Η αφήγηση είναι πρωτοπρόσωπη. Ο πρωτοπρόσωπος ομοδιηγητικός αφηγητής εναλλάσσει το α΄ ενικό με το α΄ πληθυντικό πρόσωπο. Στην πρώτη περίπτωση ο αφηγητής εκφράζει πιο πολύ προσωπικές θέσεις και απόψεις, στη δεύτερη περίπτωση εκφράζεται ως μέλος του συλλογικού εμείς. Ωστόσο υπάρχουν και παράγραφοι (σκηνή της χαράδρας και σκηνή του βομβαρδισμού) όπου ο αφηγητής μοιάζει να αποσύρεται και η αφήγηση δίνει την εντύπωση ότι μετατρέπεται σε τριτοπρόσωπη.Η αφήγηση ακολουθεί γραμμική εξέλιξη.

 Ο Μυριβήλης είναι δεινός χειριστής της γλώσσας. Αναδεικνύεται σε όλα του τα έργα κορυφαίος σε περιγραφική, λυρική και ποιητική αφηγηματική ικανότητα.