«Κυλώνειον 'Αγος»
Οι αποτυχημένοι πραξικοπηματίες της αρχαίας Αθήνας και ο αποτρόπαιός τους θάνατος έφερε «Κυλώνειον 'Αγος» στην πόλη. Μια ιστορία τόσο επίκαιρη...
Τα ευρήματα της ανασκαφής στο Φαληρικό Δέλτα φέρνουν στην επιφάνεια μια εποχή γεμάτη συγκρούσεις και αίμα που έμεινε στην ιστορία ως Κυλώνειον ΄Αγος.
Ο Κύλωνας ήταν Αθηναίος, ευγενής και πασίγνωστος στην εποχή του ως ολυμπιονίκης (στο αγώνισμα του διαύλου). Στην Αθήνα το 636 ή 632 π.Χ. ήταν στην εξουσία ο τύραννος Μεγακλής. Ο Κύλων, εκμεταλλευόμενος τη φήμη του ως ολυμπιονίκη και με τη βοήθεια του πεθερού του, τυράννου Μεγάρων Θεαγένη, θέλησε να ανατρέψει τον Μεγακλή και να γίνει αυτός τύραννος της πόλης των Αθηνών.
Το πραξικόπημα του Κύλωνα απέτυχε, ο ίδιος κατάφερε να διαφύγει αλλά οι οπαδοί του μπήκαν για να σωθούν στον Παρθενώνα.
Ο Μεγακλής τους υποσχέθηκε πως αν βγουν από το ναό δεν θα τους πειράξει κανείς, αλλά δεν κράτησε το λόγο του και τους δολοφόνησε. Η ανίερη αυτή πράξη εκτέλεσης ικετών, γνωστή ως «Κυλώνειον άγος», επέφερε πολλά δεινά στην πόλη και προκάλεσε γενική κατακραυγή στην Αθήνα και εκτός αυτής. Χρειάστηκε να καλέσουν τον μάντη Επιμενίδη από την Κρήτη για τον εξαγνισμό της πόλης. Ακολούθησαν στάσεις και ταραχές μέχρι το 597 π.Χ., ωσότου ανέλαβε να τους τα συμβιβάσει ο Σόλωνας.Ολοι οι νεκροί έφεραν δεσμά στα χέρια, πλην ενός που βρέθηκε στην άκρη του σκάμματος και ήταν δεμένος στα πόδια. Οι σοροί τους ήταν τοποθετημένοι κατά παράταξη, πράγμα που δείχνει πως εκτελέστηκαν και ενταφιάστηκαν επί τόπου.
Η ίδια είχε διαπιστώσει ότι πρόκειται για νέους άνδρες σε πολύ καλή φυσική κατάσταση, καλοζωισμένους, με άριστη οδοντοφυΐα και χωρίς κατάγματα στα οστά, πλην ενός που φέρει αιχμή βέλους καρφωμένη στον ώμο. Οι άνδρες αυτοί πιθανόν να σφαγιάσθηκαν, εκτιμά η αρχαιολόγος και να ήταν νεαροί αριστοκράτες, θύματα των σφοδρών αντιπαραθέσεων της εποχής πριν εγκαθιδρυθεί η Δημοκρατία.
Μόνο δυο οινοχόες, δύο μικρά αγγεία σπονδών τους συνόδευαν χάρη στα οποία χρονολογείται ο τάφος περί το 632 π.Χ., δηλαδή στην εποχή του Κύλωνα. Επίσης τα μικρά αγγεία σπονδών αποδεικνύουν πως ενώ ήταν ηττημένοι, δεν αντιμετωπίστηκαν ως εχθροί.Το ενδιαφέρον είναι ότι πριν από 101 χρόνια, το 1915, είχαν βρεθεί σε γειτονικό χώρο κι άλλοι αλυσοδεμένοι σκελετοί. Αυτοί ήταν δεμένοι στα πόδια και ήταν πεσμένοι και ενταφιασμένοι μπρούμυτα. Κάποιοι μάλιστα ήταν δεμένοι χέρια-πόδια μαζί. Η εξέταση του σκελετικού υλικού από τον τότε ανασκαφέα Στρατή Πελεκίδη και τον διάδοχό του Κωνσταντίνο Κουρουνιώτη έδειξε θάνατο με αποτυμπανισμό, είδος θανατικής ποινής που επιβαλλόταν στην Αθήνα, συνήθως σε μη Αθηναίους.
Χτυπούσαν το κεφάλι του κατάδικου με ένα τύμπανο (κόπανο) πάνω σε ένα κούτσουρο μέχρι θανάτου. Εκείνοι οι νεκροί ήταν ακόμη πιο καλοζωισμένοι από τους νεκρούς που εντοπίστηκαν τώρα, αλλά είχαν χειρότερο τέλος. Η εκτίμηση της κυρίας Χρυσουλάκη είναι ότι ενδεχομένως να ήταν οι επικεφαλής της στάσης, γι΄ αυτό να θανατώθηκαν τόσο άγρια. Σήμερα η έκφραση Κυλώνειο άγος χρησιμοποιείται για κάθε πράξη που μπορεί να επισύρει ντροπή σε πόλη ή κράτος.
