Translate

Παρασκευή 2 Σεπτεμβρίου 2016

Ο Ιούλιος ή Ιούλης ή Θερνόν (ποντιακά, συναντάται και ως Χορτοθέρτς), είναι ο έβδομος μήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό Ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες. Στο αττικό ημερολόγιο ήταν ο πρώτος μήνας του έτους και ονομάζονταν Εκατομβαιών διάρκειας 30 ημερών που αντιστοιχεί με το χρονικό διάστημα από 23 Ιουνίου έως τις 23 Ιουλίου. Είναι ο ενδέκατος μήνας κατά το Εκκλησιαστικό ημερολόγιο που αρχίζει τον Σεπτέμβριο, και ο πέμπτος κατά το παλαιό ρωμαϊκό ημερολόγιο, γι' αυτό αρχικά στα Λατινικά ονομάζοντανQuintilis
Αργότερα, όμως, ο Αύγουστος Καίσαρας για να τιμήσει τον Ιούλιο Καίσαρα του έδωσε το όνομα Ιούλιος. όγω των γεωργικών αυτών ασχολιών, ο Ιούλιος ονομάζεται και Αλωνάρης ή Αλωνιστής, αφού το μήνα αυτό γίνεται το αλώνισμα των δημητριακών. Παλαιότερα, όταν δεν υπήρχαν οι σύγχρονες μηχανές, οι γεωργοί μας καθάριζαν από τα αγριόχορτα το αλώνι που βρισκόταν σε μέρος που να το φυσούν οι περισσότεροι άνεμοι και ήταν στρωμένο με πέτρα ή συχνότερα με χώμα. Όπως γράφει σ’ ένα ποίημά του και ο Γεώργιος Δροσίνης (1859-1951): «Στ’ αλώνια καλοσάρωτα / και ξεχορταριασμένα / θα ξαπλωθούν οι θημωνιές / ξανθόμαλλες πλεξίδες». Τα βόδια, τα άλογα, τα γαϊδούρια ή τα μουλάρια που χρησιμοποιούνταν ήταν ζεμένα το ένα δίπλα στο άλλο και γυρνούσαν γύρω από τον κεντρικό στύλο ποδοπατώντας έτσι στα στάχυα. Πολλές φορές χρησιμοποιούσαν και τη «δοκάνα», μια ειδικά διαμορφωμένη πλατφόρμα που θρυμμάτιζε τα στάχυα. Κατόπιν με ένα δικράνι, σαν φτυάρι, ξεκινούσε το λίχνισμα, δηλαδή η διαδικασία που ξεχώριζε τον καρπό από το άχυρο με τη βοήθεια του ανέμου. Σύμφωνα, πάντως, με τα έθιμα του αλωνίσματος δεν κάνει να βρεθεί στο αλώνι γυναίκα με ρόκα γνέθοντας γιατί «είναι ξωτικιά και διώχνει τον άνεμο και δεν μπορούν να ανεμίσουν (λιχνίσουν)». Πολλά από τα έθιμα αυτά προέρχονται μάλιστα από τα αρχαιοελληνικά Θαλύσια, προς τιμήν της Δήμητρας.
Με το λίχνισμα συνδέεται επίσης και ο Προφήτης Ηλίας που διαφεντεύει τους ανέμους και του οποίου η μνήμη γιορτάζεται στις 20 του μήνα. Γι’ αυτό άλλωστε ο Ιούλιος ονομάζεται και Αϊλιάτης ή Αϊλιάς. Ο Προφήτης Ηλίας, όμως, είναι συνδεδεμένος και με τις βροχές και με τις κορυφές των βουνών. Σε κάθε περιοχή θα βρούμε κι από ένα ξωκλήσι του. Από την αρχαιότητα άλλωστε οι κορυφές ήταν κέντρα λατρείας και ταυτίζονταν με τον Δία, που ήταν επίσης και θεός των μετεωρολογικών φαινομένων, εξ ου και οι ονομασίες του Νεφεληγερέτης, Υέτιος και Κεραύνιος, ιδιότητες που οι νεοέλληνες, αλλά και οι Σλάβοι, αποδίδουν και στον Προφήτη Ηλία.